કૌન કરેગા યે વાદા ? --રિંકૂ પાટીલ કે પ્રસંગ સે

કૌન કરેગા યે વાદા ?
- લીના મેહેંદળે, ભા.પ્ર.સે.

સંગીતા ઊર્ફ રિંકૂ પાટીલ શિકાર હુઈ - એક બર્બર સમાજકી પાશવિકતા કી, નિષ્ક્રીયતા કી ઔર કાયરતા કી | લેકિન અફસોસ, કિ ઇસકે સાથ અભી ભી હમારી આત્મસંતુષ્ટિ ઔર ધન્યતા નહી મિટ પાઈ હૈ | કિસકા ખૂન ખૌલ ઉઠા ઇસ ઘટના કે દૌરાન ? યા ઇસકે બાદ તુરંત ? યા આજ ભી ? ઔર હમને ક્યા કિયા ?
સમાચાર પત્રોંને ઇસ દર્દનાક ઔર શર્મનાક ઘટના કા વિવરણ તત્કાલ પ્રકાશિત કિયા ઔર એક પ્રશ્નચિન્હ જનતા કે સામને ખડા કર દિયા, પર ઉસકે બાદ ? શાયદ ઇસ પ્રશ્નચિન્હ કો કાયમ લોગોંકી નિગાહ મેં રખને કા પ્રયત્ન | વિધાનસભા મેં પ્રાય: હર સદસ્યને ઇસ અપરાધ પર ગહરા ક્ષોભ પ્રકટ કિયા | ઉસકે બાદ ? ચર્ચા કી દિશા બદલકર યહ અધિક મહત્ત્વપૂર્ણ બાત બન ગઈ કિ ઇસ પ્રશ્ન પર સ્થગન પ્રસ્તાવ લાયા જાના ચાહિયે યા નહી, સરકાર ગિરની ચાહિયે યા નહી, મુખ્યમંત્રી યા શિક્ષામંત્રી કો પદત્યાગ કરના ચાહિયે યા નહી ? કઈ નાગરિકોંને પત્રલેખન યા સ્તંભલેખન દ્બારા અપની તીવ્ર પ્રતિક્રિયા દર્શાઈ - શાયદ મૈં ભી ઉસી સમૂહ કી માત્ર એક ઔર સદસ્ય બન જાઊઁ | શિક્ષકોને ઔર માનસશાસ્ત્રિયોં ને ક્યા કિયા ? એક કેસ સ્ટડી, કિ કૈસે ઇન મૌકોંપર લોગ હતપ્રભ ઔર કિંકર્તવ્ય વિમૂઢ હો જાતે હૈ | ઉલ્હાસનગર કી જનતા ને ક્યા કિયા ? પુલિસ કા ધિક્કાર ઔર તીન ચાર સંદેહપૂર્ણ વ્યક્તિયોં કો પકડને મેં સહાયતા |

પુલિસ ને ક્યા કિયા ? કભી મંથર ગતિ ઔર કભી તેજ ચાલ દિખાઈ | વહ ભી કિસી પ્રયોજનસે નહી | જિસસે જો બન પડા ઉસને ઉતના હી કિયા | મસલન રેલવે પુલિસસે મૃતદેહકી પહચાન જલ્દી નહી કરાઈ જાતી - સો નહી કરાઈ ગઈ | કોર્ટ કે સમ્મુખ કેસ જલ્દી ઉપસ્થિત નહી કરાઈ જા સકતી - સો નહી કરાઈ જાયેગી | ક્રૂરકર્મા અપરાધિયોં કે આરોપ કી સુનવાઈ જલ્દી નહી કરાઈ જા સકતી, ઉન્હેં સજા જલ્દી નહી દી જા સકતી - સો વહ બાતેં ભી જલ્દી નહી કરાઈ જાયેંગી | પુલિસ કે કુછ અધિકારી ભગોડે અપરાધિયોંકો ઢૂૅઢ નિકાલને મેં માહિર હૈં, તો ઉન્હેં જલ્દી ઢૂઁઢા ગયા | લેકિન ઉનકે રિવાલ્વર આયે કહાઁસે ? વે લાયસેંસ કિસકે નામ સે થે ? કયા વે રદ્દ કરાયે જાયેંગે ? યા ઉનસે પ્રશ્ન પૂછે જાયેંગે ? યા ઉનકે વિષયમેં જનતા કો કુછ બતાયા જાયગા ? નહી - ક્યોં કિ પુલિસ યા પ્રશાસન કે કામ કરનેકા વહ તરીકા નહી હોતા - ઇસલિયે વૈસા નહી કિયા જાયગા |
ઇનકે અલાવા બાકિ લોગોંને ક્યા કિયા ? શાયદ કુછ ચર્ચા - બસ | એક હતાશા કી ભાવના, એક દીર્ઘ ઉચ્છ્વાસ ઔર એક ભવિષ્યવાણી, કિ યહ બસ અબ ઐસે હી ચલેગા |
કિંકર્તવ્યવિમૂઢતા તો હમારે ઘર ભી કુછ દેર તક છાઈ રહી | બચ્ચે દસ ઔર બારહ વર્ષ કે હૈં | યદા કદા અખબાર પઢ લેતે હૈં | કભી કુતૂહલવશ - જો કિ કભી હી કભી હોતા હૈ - ઔર કભી ખાસ લેખ કે લિયે હમારે કહને પર | ઉન્હેં ક્યા કહા જાય - કિ આજકા અખબાર પઢો ઔર પહચાન કર લો ઉસ ક્રૂરતાપૂર્ણ સમાજસે ? યા ઉન્હેં અજ્ઞાન કે સુખમેં રખા જાય, તાકિ ઉનકે દિમાગ કો એક ગહરે, દુષ્ટ અસર સે બચાયા જાયે | ઉન્હેં પતા લગને દેં યા નહી, કિ ઐસે બર્બર અપરાધ આજ હો રહે હૈ ?
મૈં જાનના ચાહતી હૂઁ કિ હમારે જૈસે કિતને માઁ-બાપ હૈં જિન્હોંને ઇસ પ્રશ્ન કો ઝેલા હૈં ઔર ક્યા તય કિયા ? કિતને માઁ-બાપ હૈ જિન્હોંને ઇસ દુર્ઘટના સે પહલે કભી અપને બચ્ચોંસે સમાજ મેં પનપતી ગુંડાગર્દી, ઔર બર્બરતા કી ચર્ચા કી હૈ | સંગીતા કી હત્યાકે પહલે ક્યા કભી હમને અપને આપકો યહ બતાયા હૈ કિ બર્બરતા ઔર અન્યાય જહાઁ ભી દિખે, હમેં ઉસે રોકનેકે લિયે તત્કાલ સામને આના હૈ ? ક્યા કભી અપને બચ્ચોંકો યહ બતાયા હૈ ? ક્યા ઉનકે સ્કૂલમેં જાકર કભી પૂછા હૈ કિ ઉન્હેં ઐસે મૌકે કે લિયે ક્યા સિખાયા જાતા હૈ ?
હમને આપ ભી યહી સીખા ઔર બચ્ચોંકો ભી યહી સિખાયા કિ ઇસ સમાજમેં મનમાની હી સબકુછ હૈ| કુછ બેઈમાની કર સકેં, કુછ અકડ દિખાયેં, કુછ લૂટ-ખસોટ કરેં, તભી હમ ટિક સકતે હૈં | દૂસરે ભી જબ ઐસે અનુચિત કુકર્મ કરતે હૈં તો વહ ઉચિત હૈ - ઇસલિયે નહી કિ વહ સહી હૈ બલ્કિ ઇસલિયે કિ ઉનકે પાસ અધિક તાકત હૈ, અધિક પૈસા હૈ, ઔર યદિ વે હમસે ભી જ્યાદા મનમાની યા અત્યાચાર કર સકતે હૈં તો બેશક કરેં - કેવલ હમપર આઁચ નહી આયે | હમ હર ઉપાયસે ઉસ આઁચસે બચ સકેં | જહાઁ અપરાધ હો રહા હૈ, - યા તો હમ ઉસમેં શામિલ હોકર લૂટકા હિસ્સેદાર બનેં | યા ફિર હર પ્રયત્નસે વહાઁસે અલગ હટ જાયેં - ઉંગલી તો ક્યા આઁખે ભી ન ઉઠાયેં | આઁખ ઉઠાના તો ક્યા, એક વિચાર તક દિમાગ મેં નહી કૌંધે કિ કૈસે ઉસ અપરાધ કો રોકા જા સકતા હૈ | યહી હમ આપભી સીખ રહે હૈં ઔર બચ્ચોંકો ભી સિખા રહે હૈં |
ઔર આજ સંગીતા કી હત્યા કે બાદ ક્યા હમ કુછ ઔર કરને કો તૈયાર હૈં ? જો બચ્ચે ઇસ જઘન્ય અપરાધકે મૂક ઔર કાયર સાક્ષી બને રહે, ઉનમેંસે કિસકે મનમેં આક્રોશ જાગા ? કિસને અપને માઁ-બાપ સે પૂછા કિ ઉનકે ઇસ વ્યવહારકે લિયે કૌન જિમ્મેદાર હૈ ? ક્યા કિસી માઁ બાપ ને ચાહા હૈ કિ કાશ ઉનકા બચ્ચા કુછ ઔર કરતા | યા હર માઁ-બાપ ને ભગવાનકો સરાહા હૈ કિ ઉનકા બચ્ચા ઇસ શિકારકાંડ મેં સુરક્ષિત બચ ગયા - ચાહે અકર્મણ્યતાસે હી સહી ?
ક્યા મૈંને ખુદ કભી અપને બચ્ચોંસે કહા હૈ કિ વે ઐસે અપરાધ કા -- આગે આકર મુકાબલા કરેં ? ક્યા મૈંને ઐસે મૌકેપર મુકાબલે કે લિયે ઉન્હેં તૈયાર કિયા હૈ? આજ યદિ મેરે બચ્ચોંકે સ્કૂલમેં યહી બર્બરતા ઘટ રહી હો તો મૈં ઉનસે કિસ બર્તાવ કી અપેક્ષા કરૂઁગી ? ઔર સંગીતા કે માતા પિતા યા ખાસકર ઉસકી બહન મેરે બચ્ચોંસે કિસ બર્તાવ કી આશા કરેંગે ?
ક્યા હમ અભિભાવક સંગીતાકે બલિદાન કી વેદી પર યહ વાદા કર સકતે હૈં કિ ભવિષ્યકાલીન ઐસી હર ઘટના મે હમારા બચ્ચા મૂક સાક્ષી નહી બના રહેગા ? સંગીતાકે પ્રતિ જો અપરાધ હુઆ ઉસકે ગુનહગાર ઔર સજાવાર તો હમ સભી હૈ | લેકિન યદિ ઇસ વાદે કો અપનાકર ઔર પૂરા કર હમ અપના ઋણ ચુકા સકેં તભી હમ ભવિષ્યમેં શિકાર બનનેસે બચ સકતે હૈં |
હમ અભિભાવક આગે આયેં - યહ મેરી અપીલ હૈ | યહી એક ઉપાય હૈ ઇસ અપરાધકો રોકનેકા ઔર પ્રાયશ્ચિત્ત કા | હમ ન કેવલ અપને અપને ઘરોંમે, બલ્કિ ઇકઠ્ઠે આકર, સમૂહમેં જુટ કર અપને બચ્ચોંકો તૈયાર કરાને મેં લગ જાયેં | કિ ઉન્હેં અન્યાય ઔર અપરાધ કે સમ્મુખ ભાગના નહી, લડના હૈ | કિ ઉન્હેં અપની સુખ સુવિધા જુટાનેકે લિયે અન્યાય કા સહારા નહી લેના હૈ, તથા ઔરોંકા ભી રોકના હૈ |
ઇસ સામૂહિક પ્રક્રિયા મેં હમ ક્યોં ન હરીષ કે માઁ-બાપ કો ભી શામિલ કરેં ? વે અપને બેટે કો તો ખો હી ચુકે હૈં | સાથ હી ઇસ પાશવિક, જઘન્ય અપરાધ કા કલંક ભી અપને સર પર લેકર ઉન્હેં જીવન ગુજારના હૈ | સમાજકે ક્ષોભ કા આજ ઉનકે પાસ કોઈ ઉત્તર નહી હૈ | ક્યા વે સંગીતા કા ઋણ ચુકાને કી બાત સોચેંગે ? ક્યા વે સાહસ જુટાકર કહ પાયેંગે કિ ઉનકે બેટેને જો કુછ કિયા ઉસસે બચનેકે લિયે ઔર ઉસકા મુકાબલા કરનેકે લિયે વે અન્ય બચ્ચોંકો તૈયાર કરેંગે | ઔર યદિ ઉન્હોને સાહસ જુટાયા તો ક્યા સમાજ ઉન્હેં એક મૌકા દેગા ?
---- XXX ----